Science Evren Buyuk Patlama

EVRENDE VE DÜNYADA ELEMENTLER

EVRENİN BAŞLANGICI VE ELEMENTLERİN OLUŞUMU

Kafamızı kaldırıp gökyüzüne baktığımızda  o uçsuz bucaksız  boşluğun aslında çok karmaşık bir yapıya sahip olduğunu algılayabiliyoruz. Fakat gözümüzle göre bildiğimiz kısım evrenin milyarda birlik   kısmını bile temsil etmemektedir. Evren insan aklının almakta zorlanacağı  bir genişliğe sahiptir ve bu gökte ki boşluk hep merak edilmiştir.

Bugün yaşamakta olan  ve geçmişte yaşamış bilim insanları  gökyüzünü hep merak etmişler ve bu merak sonucunda da çok geniş araştırmalar yapmışlardır.

BİG BANG (BÜYÜK PATLAMA) TEORİSİ

Bilim insanları geçmişten günümüze kadar evrenin oluşumu ile ilgili değişik fikirleri ve
incelemeleri ortaya koymuşlardır. Fakat günümüzde evrenin oluşumu konusunda  bilim insanları arasında tam bir fikir birliği  ile big bang teorisi ortaya konmuştur. Bu teori evrenin yoktan var edildiğini ve  hala genişlemeye devam ettiğini belirtmektedir.

TEORİNİN DELİLLERİ;

Evrenin genişlemeye devam etmesi.

NASA   uydusunun patlamadan sonra kalan radyasyonu belirlemesi

Uzayın görünürde boş bölümlerinde mikrodalga ışınların yayılması.

Gök  adaların  birbirinden sürekli uzaklaşmaları. Bu durum, yaydıkları ışınların  spektrum çizgileri sayesinde belirlenmektedir.

Uzayın her noktasında birim hacimde ki kütle yoğunluğunun aynı kalması.

Büyük patlamayla ilgili:

• Evrende ki olaylar bir nokta şeklinde yaklaşık 10³² K sıcaklığa sahip bir enerjinin açığa çıkmasıyla başlamıştır.
• Bu enerji patlama şeklinde genişleyerek yayılmaya başlamıştır. Genişleme    10^-42 ile        10^-32 saniyeleri arasında gerçekleşerek  bir portakal boyutuna ulaştı. Bu zaman diliminde sadece kuarklar ve leptonlar vardı.
• Kuark:, temel parçacık ve maddenin temel bileşenlerinden biridir.
• Lepton: temel parçacıklardan birisidir ve maddenin yapı taşıdır. En çok bilinen lepton atomda bulunarak atomun kimyasal özelliklerini belirleyerek neredeyse tüm kimyayı oluşturanelektrondur. İki temel lepton sınıfı vardır: yüklü leptonlar (ya da elektron benzeri leptonlar olarak da adlandırılır) ve nötr leptonlar(nötrino olarak bilinir). 
• (Allah yorumlu big bang özet):
• 10^-6. Saniyede genişleyerek sıcaklığı 10²⁷ K düşen evrende, kuarklar birleşerek proton ve nötronları oluşturmuştur. Bu anda elektronlar ,fotonlar ve nötrinolarda var edilmiştir.
• Çok yüksek enerjiye sahip olan fotonlar çarpışarak elektronları ve pozitronları oluşturmuşlardır. Bu   aşamada nötronlar; proton ,elektron ve antinötrinolara parçalanır.                          
• Bu tepkimeler sonucunda ilk hidrojen çekirdeği oluşur.
• Patlamadan 2-3 dakika sonra sıcaklığın birazcık düşmesiyle döteryum,tiridyum,helyum ve lityum çekirdekleri oluşmuştur
• Sonra ki süreçte evren soğumaya ve genişlemeye devam etmiştir.
• Evren yeteri kadar soğuduğunda kütlesel çekim kuvvetinin  etkisiyle yoğunlaşan gazlar  birleşerek gök cisimlerini oluşturmaya başlamıştır.
• Evrende var olan  hidrojen,helyum ve lityum dışında ki diğer  elementler yıldızların oluşmasından sonra meydana gelmiştir.
• Evrende gök cisimlerinin yoğunluk gösterdiği bölgelere galaksi  (gök ada) denir.
• Evrende tanımlanabilen maddeler gök cisimleri, gezegenler  ,meteorlar ve yıldızlardır.
• Patlama sonucu oluşan    radyasyon  tüm evrene dağılmıştır.

NOT: Evrende başlangıçta oluşan hidrojen, helyum ve lityum hafif element, bu elementler dışındaki elementlere ağır elementler denir.